Yıldız’da coğrafi yapı itibariyle dağ ve yayla havasını teneffüs eden kendine özgü bir yaşayış bütününü oluşturan zengin bir kültür sahiptir. Bu bakımdan kültür halkın düşünüş ve davranışını, iç yüzünü, karakterini yansıtır. Geleneklerin nesilden nesile aktarılması sonucu bu bölgenin insanı yılların birikimi olan bir kültür atmosferinden geçmiş, huzurlu ve dostane ilişkilerini sürdürerek mutlu bir yaşayışı hâkim kılarak asırlardır birlik ve beraberlik içerisinde yaşamaktadırlar. Gelenekler ve görenekler insanların tüm hayatları boyunca önem arz etmektedir.
HALK OYUNLARI
Yıldız’da kültürün en zengin kaynaklarından birisi halk oyunlarıdır. Halay tek kişi, iki kişi ya da toplu olarak oynanan oyunlardan oluşur. Erkek ve kadın grupları ayrı ayrı yerlerde oynarlar. Halk oyunların da erkekler ve bayanlar kültürel kıyafetlerini giyerler.
HALK İNANÇLARI VE GELENEKLER
Nesilden nesile miras olarak bırakılan ve bir özdeğerler demeti olan örf ve adetlerin en yaygın ve belirgin olanları şunlardır.
Hayvan sevgisi, koç katımı, davar yüzü (saya gezme) Bulgur kaynatma ve çekimi, Doğum Adetleri, Evlenme ve nişan adetleri, Asker uğurlama, Sünnet gibi birçok adetleri kökleştirmiştir.
Bulgur Kaynatma ve Çekimi
Kadınlar ve genç kızlar arsında yapılan bir yardımlaşmadır. Bulgur işi ile uğraşırken ufak çaplı bir eğlence tertip ederler.
Saya günü:
Kışın en soğuk günü. Bu günden sonra havaların ısınacağına, baharın, bolluk günlerinin geleceğine dair olan inançtan dolayı Yıldız köyündeki bu şenliklere Saya günü denir. Çocukların, dam evlerin bacalarından sepet yahut teneke kutu salmaları, şenliklerin en renkli kutlamalarıdır.. Salınan bu kutulara ev sahipleri haşlanmış yumurta, para, çerez gibi hediyeler koyarlar ve “çek” diye bağırırlar. Çocuklar için saya günü unutulmaz anılarla doludur.
Doğum Adetleri
Doğum olan eve ziyaretler yapılır ve gidenler hediye olarak pasta, börek, bebek giyim eşyası, para veya altın götürüler.
Evlenme ve Nişan
Eski yılarda evlenecek erkekler ve kızlar hiç konuşmadan sadece dünür göndermek suretiyle gençlerin evlenmeleri sağlanırmış. Şimdi ise gençlerin sınırlıda olsa birbirleri ile tanışma ve anlaşma fırsatı kendilerine aileleri tarafında tanınmıştır.(Eski yıllarda olan başlık parası yok denecek kadar azdır)Nişan töreni genellikle kadınları rağbet ettiği bir uygulamadır. Düğünler bütün köylüleri davet edilmesi suretiyle çalgılı ya da çalgısız olarak yapılır. Gelinin getirilmesi artık araçlarla yapılmaktadır. Eskiden bu iş için atlar kullanılıyordu.
Sünnet ve Kirvelik
Yıldız’da halkın yaşantısında sünnet merasimleri önemli bir yer tutar. Sünnet olan çocuk günler önceden hazırlanır. Yeni elbiseler alınır. Beldenin genelinde sünnet cemiyetlerinde mevlit okutulur. Tüm belde halkı yemeğe çağrılır. Sünnet anında çocuğu kucağında tutan kişiye kirve denir. Belde ve civar köylerde bu gelenek yaygındır. Kirve olan kişi önceden belirlenir. Sünnet olan çocuğun elbiselerini kirvesi olan kişi alır. Çocuğun ailesi de sünnet cemiyetinden sonra çeşitli hediyelerle kirve olan aileyi ziyaret eder.Kirve olan iki aile arasında akrabalık gibi yakın bir dostluk kurulur. Bu dostluk ömür boyu devam eder.
Mahalli Kıyafetler
Yaşlı erkekler genelde şalvar gömlek ve çeşitli tip ve renkte başlık takarlar. Gençler arasında modern giyim yaygındır.
Yaşlı kadınlar evlerinde uzun elbise ya da etek ve gömlek giyerler, başlarını yazma ile örterler. Dışarı kıyafetleri ise çarşaf ve mantodur. Genç kızlar ve kadınların içeri kıyafetleri aynı fakat dışarı kıyafeti olarak çarşaf yerine manto, kaban giyerler başlarına ise renkli desenli türbanla örterler.
Yemeklerimiz;
Bişi, Börek, Katmer,Katıgilik, Yağlıgömbe, Sacekmeği, Fırınekmeği, Fetil,Kaygana, Çükelikli, Soğanlısu, Katıklıçorba, Kesmeçorbası, Çatalçorbası,Madımak, Pancar, Sarma,elik, Kavurma,Tarhana,Makarna, Bulgurpilavı,Helle,Kül gümbesi,
Dağlardan toplanıp yenen bitkiler
•Efelek, Yemlik, Madımak,Ebegümeci, Gavurmadımağı, Kazankarası, Kuzuoglak, nigik, Nane, Kekik,Gelin parmagı
Araç-gereçlerimiz (Hacatlarımız)
Gânı (Kağnı) : İki Öküz yada kömüş koşulur.
Parçaları: Teker,Mazı,Ok, Cerek,Karaçöve,Gayış,
Boyundurk,Urgan,Aarek,Zevle,Yedecek, Ovendere,
Modul, Dayahcak,Çeten,Mazı yağı(gıcılaması (ses çıkarması) için)
Sabun (gıcılamaması için). Sonah (Yağ yada sabun konulan boynuz.)
ÇÜT (<Çift) : Tarlayı sürmek için. İki Öküz yada kömüş, yada At koşulur.
Parçaları: Ok,Boyunduruk, Kayış, Yedecek, Çütdemiri,Tapan.
Tarlada olan: Herk,Ahbun,Evlek,Boz,Anız,Garıh,Buğday, Ağtahıl, Topbaş, Zeron, Arpa,
Yulaf, Fiğ,Mercimek,Yonca,Çayır, Tırpan, Orak, Çatal,Yığın,Sap,Anadud,Pınar, Goze
Harmanda olan:
Sap.Düven,saman,Yaba,Dirgen, Urupla,Godük, Çinik, Halbur,Gözer,Elek.
Ev içinde bulunan:
Ocaklık,Ambar,Seklem,
Un çuvalı,Küskü,Bulgur,Düğü,Yarma, külek,Yağküpü,
Turşuküpü, Peynirküpü,Yayık,kazan,Büyükkazan,Aşıma,
Tencere,Bahraç,Helki,Sitil,,İlistir,
İlangar,İleğen,Tas,Sehen,Tava,İnceelek
Sofrabezi,Sofratahtası, Halı, Kilim Çul,
Minder,Hasır,Yüklük, Örtü, Caaglık
Cecim,Ocaklık, Puharı,
Sac,Köz, Közküreği,Maşa,kül,Duman,
Sacayak, Sacayagının üstünde Madımak kazanı,altında Köz,Dillerde; tükenmeyen söz. Bir yanda dede bir yanda ebe .
Minderin üstüne bağdaş kurmuşlar.Çulun üstündede Kedi kıvrılmış yatıyor. Bu resim belleklerden silinirmi dersiniz.!
Hayat,Oda,Mahat,Gazlambası,İdare,Çıra,Beşik,
Höllük,Maşa,Sedir,Ahır,Kürün,Mengürde,Ağıl, ırbık.
Sivas Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünce İlan Edilen SİT ALANALARI :